آغاز پروژه و تکیه بر توان مهندسان داخلی
نیروگاه ۱۲ مگاواتی بازیافت حرارت شرکت ذوب‌آهن بیستون، که پیمانکار اصلی آن شرکت خارجی اروپایی بود، در سال ۱۳۹۸ به دلیل مشکلات ناشی از تحریم‌ها و همه‌گیری کرونا نیمه‌تمام باقی ماند.
با وجود تلاش‌ها و رایزنی‌های گسترده با پیمانکار خارجی، به نتیجه مطلوبی نرسید؛ از این‌رو مدیریت گروه صنعتی شُکری تصمیم گرفت با تکیه بر توان مهندسان داخلی و استفاده از ظرفیت صنایع ایرانی، روند تکمیل این پروژه را در داخل کشور ادامه دهد.
حرکت به سوی صنعت سبز و کاهش هدررفت انرژی
نیروگاه بازیافت حرارت ذوب‌آهن بیستون، یکی از مهم‌ترین گام‌ها در راستای حفاظت از محیط‌زیست و کاهش آلاینده‌های صنعتی محسوب می‌شود.
بازیافت حرارت در فرآیند احیای مستقیم
در این پروژه، حرارت حاصل از احتراق در فرآیند احیای مستقیم که پیش‌تر از طریق دودکش به هدر می‌رفت، بازیافت شده و به برق تبدیل می‌گردد.
این اقدام موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، افزایش راندمان انرژی و تحقق اهداف «فولاد سبز» می‌شود.
نحوه عملکرد واحد احیا و فرآیند بازیافت حرارت
در واحد احیای مستقیم ذوب‌آهن بیستون، مواد اولیه شامل گندله، زغالسنگ و دولومیت وارد کوره‌ای افقی به طول حدود ۸۰ متر می‌شوند.
در اثر واکنش‌های احیایی، آهن اسفنجی تولید می‌شود. بخشی از انرژی حاصل از احتراق (حدود ۱۰ درصد) به‌صورت گازهای داغ از دودکش خارج می‌شد که اکنون مبنای تولید برق قرار گرفته است.
تولید برق از انرژی تلف‌شده
با راه‌اندازی نیروگاه بازیافت حرارت، این انرژی تلف‌شده برای تولید برق ۱۲ مگاواتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برق تولیدی علاوه بر تأمین بخش قابل توجهی از نیاز مجتمع، می‌تواند در آینده به شبکه سراسری برق و حتی مناطق مجاور نیز تزریق شود.
توضیحات فنی و فرآیند تولید برق
ساختار بویلر و تبدیل انرژی حرارتی به بخار
نیروگاه از نوع بخاری با بویلر است. گازهای داغ خروجی از واحد احیا با دمای حدود ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد، در بویلر موجب تبخیر آب و تولید بخار می‌شوند.
بخار پس از عبور از مراحل مختلف از جمله اکونومایزر، درام، سوپرهیتر و Down Comer، با دمای ۴۸۵ درجه سانتی‌گراد به توربین هدایت می‌شود.
تولید برق توسط توربین و ژنراتور
توربین با سرعت ۶۰۵۲ دور در دقیقه به چرخش درمی‌آید و از طریق گیربکس به ژنراتور متصل می‌شود.
در این فرآیند، انرژی مکانیکی حاصل از گردش توربین به انرژی الکتریکی تبدیل می‌گردد.
ژنراتور نیروگاه توان ۱۲ مگاوات را در ولتاژ ۱۱ کیلوولت تولید می‌کند. سپس این ولتاژ از طریق ترانس اصلی به ۲۰ کیلوولت افزایش یافته و به سوئیچگیر نیروگاه و از آنجا به پست ۶۳/۲۰ کیلوولت مجتمع منتقل می‌شود.
برای مصارف داخلی نیروگاه نیز انشعابی به ترانس کمکی ۲۰ کیلوولت اختصاص یافته است.
ساختار اجرایی پروژه و وضعیت پیشرفت
بخش‌های اصلی پروژه
پروژه نیروگاه در هفت بخش اصلی طراحی و اجرا می‌شود:
۱) ابنیه
۲) مکانیک
۳) برق
۴) ابزار دقیق
۵) شیمی
۶) تأسیسات جانبی
۷) کمیسیونینگ و راه‌اندازی
درصد پیشرفت و اقدامات انجام‌شده
در حال حاضر، پروژه ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد. بیشترین پیشرفت در بخش ساختمان و مهندسی حاصل شده و بخش‌های مربوط به تجهیزات، پایپینگ و راه‌اندازی در حال تکمیل است.
فعالیت‌های انجام‌شده تاکنون
انجام مطالعات دقیق وضعیت فعلی و شناسایی تجهیزات کسری
همکاری با شرکت‌های مشاور داخلی برای به‌روزرسانی طراحی فنی
استعلام از شرکت‌های فعال نیروگاهی برای تکمیل بخش‌های باقی‌مانده
پیگیری دریافت مجوزها و گواهی‌های قانونی مرتبط
رایزنی جهت اتصال نیروگاه به شبکه سراسری برق
تدوین چارت اداری و سازمانی نیروگاه و تعیین نیروی انسانی مورد نیاز
پروژه‌ای در خدمت محیط‌زیست و آینده انرژی
پروژه نیروگاه بازیافت حرارت ذوب‌آهن بیستون، مصداقی از اقتصاد سبز و توسعه پایدار در صنعت فولاد ایران است.
این پروژه ضمن کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و جلوگیری از اتلاف انرژی، موجب کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن و سایر گازهای آلاینده می‌شود.
گامی در مسیر خودکفایی صنعتی
تکمیل این پروژه با اتکا به توان مهندسان ایرانی، گامی بزرگ در جهت خودکفایی صنعتی، حفاظت از محیط‌زیست و دستیابی به فولاد سبز است؛ اقدامی که ذوب‌آهن بیستون و گروه صنعتی شُکری را در مسیر تولید پایدار و مسئولانه انرژی قرار می‌دهد.
